Bezpieczna praca na zwyżce

Praca na wysokości wiąże się ze znacznym ryzykiem i jest najczęstszym powodem wypadków zagrażających zdrowiu i życiu pracowników. Dlatego szczególnie ważne jest zachowanie odpowiednich środków ostrożności. Jak więc powinna wyglądać bezpieczna praca na zwyżce? Sprawdźmy!

Fot. Praca z użyciem podnośników jest znacznie szybsza i wygodniejsza, jednak wymaga od pracowników zachowaniu wyjątkowej ostrożności.

Praca na wysokości – podstawowe zasady BHP

Praca na wysokości wymaga ścisłego przestrzegania zasad BHP. Według przepisów BHP, jest to praca wykonywana na powierzchni ulokowanej minimum 1,0 m nad poziomem gruntu lub podłogi. Zasady BHP w pracy na wysokości zakładają, że powierzchnia, na której znajdują się pracownicy, ogrodzona jest balustradą złożoną z poręczy ochronnych znajdujących się na wysokości minimum 1,1 m oraz krawężników mających co najmniej 0,15 m wysokość. Przepisy BHP mówią też, że praca ma być tak zorganizowana i wykonywana, aby nie było konieczności wychylania się pracownika za poręcz balustrady czy obrys urządzenia, na którym się on znajduje.

Zadbaj o swoje bezpieczeństwo podczas pracy na zwyżce

Zwyżki, zgodnie z przepisami BHP, są wyposażone w barierki o wysokości 1,1 m, co czyni je urządzeniami o wysokim stopniu bezpieczeństwa. Bezpieczna praca na zwyżce wymaga od pracowników odpowiedniego przeszkolenia, jak też wyposażenia w środki ochrony osobistej.

O czym należy pamiętać?

Podstawowe zasady BHP w pracy na wysokości zakładają, że w przypadku prac wykonywanych ponad 2 m nad poziomem podłogi lub terenu pracownicy powinni być wyposażeni w sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. 
Sprzęt do pracy na wysokości to przede wszystkim: kaski (hełmy) ochronne, buty i kamizelki odblaskowe oraz szelki bezpieczeństwa.

Fot. Sprzęt asekuracyjny do pracy na wysokości musi trzymać normy, być dobrej jakości i w idealnym stanie technicznym, bo tylko wówczas spełnia swoje zadanie.

Kask do pracy na wysokości

Kask do pracy na wysokości składa się z części zewnętrznej – skorupy, która absorbuje energię uderzenia. Skorupa może mieć otwory wentylacyjne, daszek i uchwyty na akcesoria. Kolejnym elementem jest więźba, czyli wewnętrzna część zamocowana do skorupy. Styka się ona bezpośrednio z głową i musi być stabilnie na niej osadzona, co jest możliwe dzięki zastosowaniu pasa głównego obejmującego głowę na wysokości podstawy czaszki oraz czoła. W rejonie czoła znajduje się potnik, a dzięki paskowi podbródkowemu kask nie spada z głowy.

Buty BHP

Bezpieczna praca na zwyżce wymaga odpowiedniego obuwia ochronnego. Buty ochronne muszą mieć spody wykonane z tworzywa, które zapobiega poślizgnięciu i upadkowi nawet wtedy, gdy metalowa podłoga w koszu podnośnika jest mokra.
Buty bezpieczne mogą być wykonane ze skóry lub gumy i mieć wzmocnione metalem noski, co chroni stopy przed uderzeniem lub zgnieceniem. Ponieważ zwyżki często wykorzystywane są do prowadzenia prac elektrycznych, dobrym wyborem mogą okazać się buty elektroizolacyjne, które (w połączeniu z osłonami i rękawicami) chronią przed porażeniem prądem elektrycznym. 

Kamizelka odblaskowa

Kamizelki odblaskowe (ostrzegawcze) są elementem odzieży ochronnej, która powinna znaleźć się w wyposażeniu osób pracujących na zwyżce. Kamizelki sprawdzają się zarówno w trakcie prowadzenia prac zewnętrznych (np. w miejscach wzmożonego ruchu pojazdów), jak i wewnątrz hal (m.in. magazynów wysokiego składowania). Znacznie zwiększają one widoczność pracowników, a co za tym idzie – ich bezpieczeństwo.

Szelki bezpieczeństwa

Szelki do pracy na wysokości mają za zadanie podtrzymać pracownika i zapobiec jego spadnięciu lub gdy już do niego dojdzie – utrzymać go w pozycji zbliżonej do pionowej, chroniąc przed upadkiem z wysokości i uderzeniem o podłoże. Szelki asekuracyjne mają klamry zaczepowe, które pozwalają na ich połączenie z atestowanym punktem kotwienia w koszu zwyżki.
Szelki bezpieczeństwa mogą być wyposażone w linkę bezpieczeństwa mocowaną do stałych elementów konstrukcyjnych lub w pas biodrowy (wyposażony w klamry zaczepowe), który używany jest w przypadku prac w podparciu, na masztach czy słupach. 

Bezpieczeństwo na zwyżce

Bezpieczna praca na zwyżce zależy m.in. od rodzaju sprzętu i dostosowania do niego zabezpieczeń. Do prac budowlanych, remontowych, elektrycznych czy sprzątających doskonała jest zwyżka (podnośnik) koszowa. Tu do wyboru są m.in. zwyżki przegubowe, teleskopowe czy zwyżki nożycowe.

Fot. Pracownik przed wykonaniem zadania na samojezdnej zwyżce elektrycznej musi zapoznać się m.in. z instrukcją stanowiskową BHP, a dobór sprzętu powinien być poprzedzony oceną ryzyka zawodowego.

Aby praca na zwyżce była bezpieczna, operator podnośnika musi mieć odpowiednie uprawnienia. Udźwig urządzenia nie może zostać przekroczony, a podczas pracy trzeba brać pod uwagę m.in. siłę wiatru, powyżej której praca staje się niebezpieczna.

Ograniczniki pojazdu

Zwyżki są wyposażone w ograniczniki, które zwiększają bezpieczeństwo użytkowania maszyny. Wśród nich są ograniczniki prędkości ruchów roboczych, a także ogranicznik udźwigu. Jest on częścią systemu pomiarowego, którego zadaniem jest zapobiegnięcie przeciążeniu zwyżki, co z kolei powoduje utratę przez nią stabilności. 
Istotną rolę odgrywa także czujnik przechyłu – dzięki elektronicznej poziomnicy, gdy przechył jest zbyt duży, urządzenie sygnalizuje ten fakt operatorowi poprzez miganie kontrolki.

Zawory zabezpieczające zwyżkę

Podnośniki wyposażone są też w zawory zabezpieczające zwyżkę, w tym zawór bezpieczeństwa (zabezpiecza układ hydrauliczny przed przeciążeniem) i zawór zwrotny sterowany (zamek hydrauliczny), który chroni przed opadnięciem urządzenia w sytuacji pęknięcia przewodu i wycieku oleju z siłownika.

Rama bezpieczeństwa

Podesty ruchome wyposażone są w ramę bezpieczeństwa, która zapobiega wypadnięciu pracownika z kosza zwyżki. Znajduje się ona na całej długości obwodu podestu i służy m.in. do czasowego zatrzymania zwyżki, gdy część podestu napotka na jakąś przeszkodę.

Regularny przegląd techniczny – serwis zwyżek

Gwarancją bezpiecznej pracy na zwyżce są regularne przeglądy techniczne maszyny, realizowane przez certyfikowane firmy, jak GIZO. Autoryzowany serwis zazwyczaj umożliwia także wynajęcie zwyżek różnego rodzaju.
Jeśli chodzi o zwyżki, cena wynajmu zależy od wielu czynników, w tym rodzaju urządzenia, czasu na jaki podnośnik ma zostać wynajęty czy wreszcie od tego, czy wybiera się usługi zwyżką z operatorem czy bez niego. Wynajem zwyżki może być krótko- i długoterminowy, a od jego rodzaju zależy cena zwyżki.