Uprawnienia UDT – kiedy warto je zrobić, jak długo są ważne, co się zmieniło?

Jednym z najczęściej przeprowadzanych kursów UDT jest szkolenie pozwalające na zdobycie uprawnień na wózki widłowe i podesty ruchome. Szkolenia z zakresu obsługi urządzeń transportu bliskiego są jednym ze sposobów podniesienia kwalifikacji i od lat cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Warto je zrobić, poszukując pracy lub w ramach podniesienia własnych kompetencji, ale uwaga! Aktualnie uprawnienia UDT warto robić jedynie w sytuacji, kiedy rzeczywiście będą one wykorzystywane w codziennej pracy, w przeciwnym razie po upływie 5 lub 10 lat mogą stracić ważność. Rok 2019 przyniósł duże zmiany w kwestii uprawnień UDT i sposobów ich uzyskiwania. Jak to obecnie wygląda?

Regulacje prawne dotyczące uprawnień UDT

Ustawa o Dozorze Technicznym określa m.in. zasady nabywania uprawnień UDT (na wózki widłowe i pozostałe urządzenia  transportu bliskiego). W 2019 r. zyskała nowe brzmienie, zmieniające w znacznym stopniu sposób pozyskania uprawnień i ich utrzymania.

W przypadku wózków jezdniowych podnośnikowych (wózków widłowych) dawne zasady wyróżniały trzy kategorie uprawnień:

• uprawnienia IWJO – obejmujące wózki specjalizowane oraz wózki podnośnikowe z napędem, z fotelem operatora, prowadzone i zdalnie sterowane;
• uprawnienia IIWJO – obejmujące uprawnienia na podesty ruchome z napędem, z fotelem operatora, boczne oraz zdalnie sterowane;
• uprawnienia IIIWJO – obejmujące np. wózki prowadzone.

Uprawnienia UDT według tych kategorii zostały zniesione od 2019 r. i zastąpione kategorią wyższą – będącą odpowiednikiem IWJO oraz niższą – odpowiednik IIWJO i IIIWJO. Ponadto raz zdobyte uprawnienia obowiązywały bezterminowo, a ich uzyskanie było możliwe również w firmie, gdzie pracodawca wystawiał pracownikowi imienne uprawnienia zakładowe, obowiązujące jedynie miejscu pracy w okresie trwania umowy.

Jak wygląda to w świetle obowiązujących obecnie zasad?

Uprawnienia wydawane są wyłącznie przez UDT

Nie ma już możliwości uzyskania zezwolenia imiennego, wydanego na podstawie wewnętrznego szkolenia firmowego. Wszyscy pracownicy ubiegający się o pracę związaną z obsługą urządzeń wymagających umiejętności potwierdzonych stosownym certyfikatem muszą posiadać uprawnienia państwowe wydawane wyłącznie przez UDT. Co w takim razie z dotychczas wydanymi uprawnieniami?

Do kiedy są ważne stare uprawnienia na wózki widłowe?

 „A co jeżeli mam stare uprawnienia na wózki bez UDT?”, „Czy stare uprawnienia na wózki widłowe są ważne?”,  „Mam uprawnienia na wózki widłowe bez UDT i co dalej?” – te i podobne pytania pojawiają się dość często w związku z wprowadzeniem nowych zasad nabywania i przedłużania uprawnień. Uprawnienia UDT – jak sprawdzić datę ważności?

Ważność uprawnień UDT zależy wyłącznie od daty ich wydania

Najwięcej zamieszania przysparzają imienne zezwolenia wydawane przez pracodawców. Od 2019 r. obowiązują trzy terminy ważności imiennych uprawnień wydawanych przez pracodawcę.

• Uprawnienia wydane przed 31.12.2004 są ważne do końca 2023 roku.
• Uprawnienia wydane w okresie 1.01.2005 – 31.12.2014 są ważne do końca 2026 roku.
• Uprawnienia wydane w okresie 1.01.2015 – 10.08.2018 będą ważne do końca 2027 roku.

W przypadku zakładowych zezwoleń, po upłynięciu terminu ważności uprawnień na wózki widłowe, ładowacze, podnośniki etc., można nabyć je ponownie, przystępując do państwowego egzaminu UDT. Dla wszystkich operatorów, którzy nabyli uprawnienia UDT przed 2019 r. wprowadzono jednolity termin, niezależnie od daty uzyskania uprawnień. Wszystkie zezwolenia są ważne 5 lat od 1.01.2019 r. W celu ich zachowania należy wystąpić o ich przedłużenie minimum 3 miesiące przed datą upływu ważność.

Jak sprawdzić uprawnienia na wózki widłowe?

Podobnie jak w przypadku uprawnień na inne urządzenia, data ważności na dokumencie wydanym po 2019 r. jest określona na odwrocie dokumentu, w przypadku starszych uprawnień należy się kierować powyżej opisanymi terminami wygasania uprawnień.

Nowe uprawnienia UDT są na czas określony!

Zmiany objęły również bezterminowe wydawanie zaświadczeń. Obecnie uprawnienia dozoru technicznego są ważne 5 lub 10 lat, w zależności od urządzenia. Wprowadzenie skróconego terminu ważności uprawnień i likwidacje imiennych zezwoleń pracodawcy, mają na celu poprawę bezpieczeństwa obsługi wszystkich urządzeń objętych nadzorem UDT.

Pięcioletni okres ważności obejmuje: wózki jezdniowe unoszące o mechanicznym napędzie wyposażone w wysięgnik lub z operatorem unoszonym wraz z ładunkiem, podesty ruchome, wciągarki i wciągniki, suwnice i żurawie (za wyjątkiem żurawi stacjonarnych, przewoźnych i przenośnych).

Dziesięcioletni okres ważności uprawnień obejmuje: wózki jezdniowe o mechanicznym napędzie bez wysięgnika i możliwości unoszenia pracowników wraz z ładunkiem, niektóre rodzaje podestów ruchomych, żurawie nieobjęte 5-letnim okresem uprawnień.

Jak przedłużyć uprawnienia UDT?

Przedłużenie uprawnień na wózki widłowe i pozostałe urządzenia jest możliwa na wniosek zainteresowanego po spełnieniu określonych warunków.

• W ciągu ostatnich 5 lat operator powinien wykazać minimum 3-letni okres czynnej pracy na danym urządzeniu. Składane jest w związku z tym stosowne oświadczenie.
• Wniosek powinien zostać złożony (w formie tradycyjnej lub online) nie później niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności uprawnień.

Przedłużanie uprawnień nie wiąże się z ponownym egzaminem sprawdzającym, a jest jedynie czynnością formalną, potwierdzającą ciągłość pracy na danym urządzeniu.

Wniosek o przedłużenie ważności zaświadczenia

Szkolenia UDT – wymagania

Ta kwestia pozostała niezmienna po nowelizacji ustawy. W dalszym ciągu kandydaci do obsługi różnych urządzeń objętych dozorem technicznym powinni mieć:

• ukończone 18 lat,
• minimum podstawowe wykształcenie,
• zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na  wysokośći …….

Kursy z zakresu obsługi wózków widłowych, podnośników, ładowaczy czy dźwignic organizowane są przez ośrodki doskonalenia zawodowego. Mogą one uzgodnić program szkolenia z Urzędem Dozoru Technicznego, natomiast sam urząd nie przeprowadza szkoleń. Kurs obejmuje część teoretyczną i praktyczną. Nabycie uprawnień potwierdza zdany przed komisją UDT (zazwyczaj są to dwie osoby) egzamin. Wydany dokument zawiera termin ważności uprawnień.

Przeczytaj także: Kurs na zwyżki – uprawnienia UDT na podnośniki

Kurs na wózki widłowe UDT – cena

Końcowa cena kursu na wózki widłowe ustalana jest na ogół indywidualnie i zależy od ośrodka szkoleniowego, liczby kursantów, ewentualnych promocji itp. Od dnia 9 lutego 2020 r. na podstawie art. 23 ust. 4 zmienionej ustawy o dozorze technicznym i wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r. obowiązuje nowa opłata egzaminacyjna za sprawdzenie kwalifikacji w UDT i wynosi ona 193,78 zł.

***

Pełny tekst rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r.